Nắm rõ cách lái xe số tự động có thể giúp lái xe an toàn, thuần thục, giảm va chạm và phát sinh các rủi ro không mong muốn. Điều này đặc biệt quan trọng với tài xế mới và người mới sử dụng xe số tự động lần đầu. Để giúp bạn hiểu hơn về các kỹ thuật, Thế Giới Rolls-Royce đã tổng hợp nhiều thông tin hữu ích trong bài viết.
Thế nào là xe số tự động?
Xe số tự động là những chiếc xe có hộp số được điều chỉnh hoàn toàn tự động. Dòng xe này không cần điều khiển cần số bằng tay như các loại xe số sàn. Hệ thống xe sẽ tự động tăng hoặc giảm số dựa trên tốc độ khi xe đang chạy.
Cách thức hoạt động của xe mang đến sự tiện lợi, tài xế dễ học và thuần thục nhanh cách lái xe số tự động. Đồng thời tránh gây khó khăn hay phát sinh những vấn đề liên quan đến việc tăng/ giảm số bằng tay.
Xe số tự động được phân thành 2 loại chính, bao gồm:
- Có cấp (AMT và AT). Trong đó AT đang được dùng phổ biến nhất hiện nay.
- Vô cấp CVT (hộp số biến thiên vô cấp). Hộp số này thường thấy ở những dòng xe giá rẻ và cỡ nhỏ.
Hiểu hơn về bộ phận và ký hiệu
Trước khi học cách lái xe số tự động, bạn cần hiểu hơn về các bộ phận và những ký hiệu có thể được sử dụng trong quá trình lái xe.
1. Chân côn
Những chiếc xe số tự động có chân côn tự động. Khi vận hành, chỉ cần thực hiện các thao tác trên chân phanh và chân ga. Lưu ý thao tác đúng giữa hai bộ phận này, không nhầm lẫn chân phanh với chân ga để tránh gây tai nạn.
2. Ký hiệu trên xe số tự động
Để học cách lái xe số tự động nhanh và an toàn, những ký hiệu trên xe phải được nắm vững.
- P (Park): Ký hiệu đỗ xe, được dùng khi đỗ xe lâu tại một vị trí.
- R (Reverse): Ký hiệu cho số lùi, dùng khi lùi đỗ xe.
- D (Drive): Ký hiệu cho số tiến, dùng khi di chuyển về phía trước.
- N (Neutral): Ký hiệu cho số mo (số 0). Ký hiệu này có tác dụng ngắt truyền động của hộp số, dùng khi cần xe cứu hộ kéo hoặc muốn xe dừng hẳn.
- M (Manual): Chế độ số tay, cho phép xe chuyển số (1, 2, 3, 4, 5).
- S (Sport): Ký hiệu của chế độ lái thể thao, dùng để giúp động cơ xe trở nên mạnh mẽ hơn.
- D1 (Drive 1), D2 (Drive 2): Ký hiệu cho những cấp số tiến. Dùng để hãm số giúp đổ đèo an toàn hoặc đi với tốc độ chậm/ tăng tốc.
- +/- trên vô lăng: Ký hiệu cho sự tăng / giảm những cấp số tiến.
- L (Low): Ký hiệu cho số thấp, dùng cho những trường hợp lên dốc, xuống dốc, tải nặng.
- OD (Overdrive): Dùng để về số khi có nhu cầu tăng tốc để vượt.
- B (Brake): Ký hiệu cho số hãm, dùng khi xe xuống dốc giúp hãm tốc bằng động cơ.
Lưu ý: Một số ký hiệu có thể không hoặc có trên xe tùy theo mỗi dòng.
Hướng dẫn cách lái xe số tự động an toàn
Tài xế cần nắm rõ luật giao thông đường bộ, phân biệt các bộ phận và ký hiệu của xe, cách sử dụng… trước khi học cách lái xe số tự động. Điều này giúp quá trình luyện tập diễn ra nhanh và thuận lợi hơn.
Những bước lái xe số tự động an toàn:
Bước 1: Chuẩn bị
- Điều chỉnh ghế ngồi và gương. Đảm bảo ghế ngồi thoải mái, tầm nhìn tốt và lái xe thuận lợi
- Kiểm tra xe
- Khóa chặt cửa xe và thắt dây an toàn
- Kiểm tra bảng điều khiển để đảm bảo mọi thứ thuận lợi, xe sẵn sàng và vận hành tốt.
Bước 2: Khởi động
- Cài chìa khóa vào ổ
- Khởi động xe
- Chuyển chế độ lái hợp lý. Chọn R nếu đi lùi và chọn D nếu đi tới
- Thực hiện thao tác đạp chân phanh trong khi nhả tay phanh dần dần
- Nhấc chân ra khỏi phanh để xe bắt đầu di chuyển. Quan sát phía trước và sau
- Nhấc hẳn chân ra khỏi phanh để xe tăng tốc và di chuyển bình thường
Bước 3: Tăng tốc cho xe
- Tập trung. Chuyển chân sang bàn đạp ga. Từ từ nhấn ga để xe đạt đến tốc độ như ý muốn. Thực hiện chậm rãi. Tuyệt đối không thốc ga quá mạnh vì điều này có thể gây mất kiểm soát, xe bất ngờ lao nhanh về phía trước
- Giữ tốc độ cho phép của đoạn đường
- Đạp chân ga và giảm tốc khi cần thiết.
Bước 4: Dừng đỗ xe
- Bật tín hiệu xin dừng
- Đạp chân phanh bằng chân phải cho đến khi xe dừng hẳn
- Kéo phanh tay, đồng thời chuyển cần số về P
- Tắt động cơ xe
- Kéo phanh đỗ của xe
- Kiểm tra an toàn và rời khỏi xe.
Lưu ý khi lái xe số tự động
Một số lưu ý giúp tăng tính an toàn khi lái xe số tự động, xe vận hành mượt mà. Đồng thời giúp giảm nguy cơ hư hỏng hay va chạm với những phương tiện khác.
1. Cằm vô lăng đúng cách
Cần cằm vô lăng đúng cách khi học cách lái xe số tự động. Bởi điều này có thể giúp tài xế mới lái xe dễ dàng hơn. Khi lái xe, cần dùng cả hai tay để điều khiển vô lăng với những vị trí thích hợp. Bao gồm: Vị trí 8 giờ – 4 giờ; 9 giờ – 3 giờ; 10 giờ – 2 giờ.
Khi rẽ, kéo vô lăng về hướng cần rẽ với thao tác dứt khoát và chuẩn xác. Khi cần thiết, hãy linh hoạt sử dụng bộ côn, phanh, ga, các ký hiệu trong khi điều khiển vô lăng. Không để nước bám vào vô lăng và không bám vào trục quay để tránh làm cản trở các chuyển động.
2. Lưu ý khi dùng tín hiệu đèn
Một số lưu ý khi dùng tín hiệu đèn:
- Dùng tín hiệu đèn đúng thời điểm và mục đích.
- Nếu có ý định rẽ, bật đèn xi nhan cách điểm rẽ 30 mét.
- Chuyển làn đường sau khi bật đèn ít nhất 6 giây.
- Bật xi nhan khi muốn dừng đỗ xe, đổi hướng hoặc khi có sự cố.
Tín hiệu đèn (xi nhan) giúp các phương tiện khác nhận biết và nhường đường. Không gây va chạm khi có sự chuyển hướng đột ngột.
3. Bật đèn pha khi cần
Chỉ nên bật đèn pha trên đường có nhiều sương mù, mưa lớn hoặc quá tối làm cản trở tầm nhìn. Bởi loại đèn này có thể gây chói, ảnh hưởng đến tầm nhìn của những phương tiện khác, tăng nguy cơ va chạm.
4. Khoảng cách và phanh xe
Khi lái xe số tự động hay xe số sàn, tài xế cần giữ khoảng cách thích hợp với những phương tiện phía trước. Điều này giúp kịp thời xử lý các tình huống bất ngờ. Ngoài ra không nên đột ngột phanh xe mạnh (thắng gấp). Vì điều này có thể khiến những phương tiện phía sau không kịp xử lý tình huống và gây va chạm.
Trong trường hợp đường vắng, người lái có thể đạp phanh mạnh để xe dừng lại khi có tình huống bất ngờ. Điều này thường không gây bất kỳ vấn đề nào cho những chiếc xế hộp được trang bị hệ thống hỗ trợ phanh, hệ thống chống bó cứng phanh…
Nên tập trung và quan sát khi lái xe. Giảm dần tốc độ nếu những chiếc xe phía trước phát tín hiệu dừng hoặc đỗ xe.
5. Dùng cần gạt nước khi mưa
Việc sử dụng cần gạt nước khi di chuyển dưới trời mưa có thể tăng độ an toàn, hạn chế phát sinh rủi ro. Bộ phận này có cấu tạo gồm cần gạt, thanh gạt và lưỡi gạt bằng cao su. Khi sử dụng, cần gạt nước giúp loại bỏ lượng nước trên kính xe ô tô, mở rộng tầm nhìn khi lái xe trong thời tiết xấu.
Đôi khi cần gạt nước cũng được dùng để ngăn tuyết, lá, bụi, cát… làm giảm tầm nhìn của tài xế. Tùy thuộc vào mỗi dòng và mục đích, cách dùng cần gạt như sau:
- Đẩy cần gạt 1 nấc để bật tính năng gạt nước mưa 1 lần.
- Kéo cần gạt xuống dưới để bật tính năng gạt nước tự động.
- Kéo cần gạt về vô lăng để xịt rửa kính lái.
- Điều chỉnh tốc độ gạt nước bằng núm xoay.
- Xoay vặn núm ngoài cùng để bật tính năng gạt mưa 1 lần, xịt nước hoặc gạt tự động cho kính sau.
- Tắt công tắc sau khi kết thúc.
6. Chú ý khi thay đổi làn đường
Để tránh mắc sai lầm khi học cách lái xe số tự động, cần bật tín hiệu trước khi đổi làn đường. Quan sát qua gương chiếu hậu để kiểm tra khoảng cách của xe với những phương tiện khác. Cuối cùng đánh lái để đổi hướng khi đủ điều kiện.
7. Cách dừng đèn đỏ khi lái xe số tự động
Khi lái xe số tự động, dùng phanh và về số D hoặc N nếu muốn dừng đèn đỏ. Không cần dùng phanh nếu về P. Phần lớn các trường hợp dùng số tiến (số D) khi dừng đèn đỏ. Bởi chỉ cần giữ phanh khi dừng và nhả ra nếu muốn đi tiếp. Tuy nhiên dùng N có thể tiết kiệm nhiên liệu khi dừng lâu.
8. Một số lưu ý khác
Ngoài những thông tin nêu trên, một số vấn đề dưới đây cũng cần được lưu ý để đảm bảo an toàn trong suốt quá trình lái xe số tự động. Cụ thể:
- Làm quen với xe, hiểu rõ về những bộ phận và ký hiệu, cách thao tác trước khi sử dụng.
- Luôn tập trung khi lái xe.
- Tập chuyển động từ chân ga sang chân phanh và ngược lại. Tuyệt đối không thao tác lộn để tránh gây tai nạn.
- Tuyệt đối không điều chỉnh vô lăng, ghế ngồi, thắt dây an toàn và gương chiếu hậu khi đang di chuyển. Tốt nhất nên dừng xe khi muốn điều chỉnh để tránh gây mất tập trung khi đang lái xe.
- Trong khi lái xe số tự động, chỉ dùng một chân (chân phải) để thực hiện thao tác. Không nên dùng cả hai chân.
- Học và luyện tập đều đặn để sớm thuần thục bước điều chỉnh chân phanh. Điều chỉnh chân phanh không đúng khi nhả chân ga có thể khiến xe giữ tốc độ hoặc lao nhanh về phía trước.
- Khi nhả chân ga, xe có xu hướng giữ tốc độ, nhiều trường hợp tăng tốc và lên số cao khi xuống dốc.
- Để chân phải gần với chân phanh khi tốc độ đã ổn định. Điều này giúp thuận tiện hơn khi muốn hãm tốc bất ngờ.
- Không dùng chân trái khi lái xe.
- Luôn đạp chân phanh khi cần chuyển số.
- Không chuyển từ D về số mo (N) khi xe đang lăn bánh. Bởi điều này không chỉ làm giảm tuổi thọ của xe mà còn gây nguy hiểm, khó kiểm soát tốc độ. Ngoài ra chuyển về số mo khi đang di chuyển còn khiến xế hộp của bạn không thể phanh động cơ. Từ đó dẫn đến các chấn thương.
- Dùng chế độ chuyển số tay khi đổ đèo, dốc. Điều này giúp tăng tính linh hoạt trong việc thay đổi số khi hãm, không cần đạp phanh liên tục. Một số trường hợp phanh liên tục gây cháy má phanh và mất thắng.
- Hạn chế đi giày cao gót khi lái xe.
- Không đặt những vật dụng làm cản trở quá trình sử dụng chân ga và chân phanh.
- Không nên liên tục ấn nút khóa trên cần số. Vì điều này có thể tăng nguy cơ chuyển cần sang “R”.
- Chủ động tăng hoặc hãm tốc độ để phù hợp hơn với tuyến đường và thời điểm lái xe.
- Kiểm tra xe, trang bị đầy đủ thiết bị cần thiết và chú ý đến sức khỏe trước khi tham gia giao thông.
Với những thông tin trong bài viết, hi vọng tài xế có thể hiểu hơn về cách lái xe số tự động đúng kỹ thuật và những lưu ý an toàn. Tốt nhất nên hiểu rõ hơn về ký hiệu và các bộ phận của xe, luyện tập lái xe đều đặn để sớm thuần thục, tăng kỹ năng lái xe và xử lý tình huống.
ArrayArrayTham khảo thêm:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!