BMW mua lại Rolls-Royce là một thương vụ nổi tiếng, gây chấn động trong ngành công nghiệp ô tô vào năm 1998. Sự kiện này dẫn đến một loạt các thỏa thuận làm thay đổi về định hướng phát triển của Rolls-Royce sau này. Khách hàng có thể cùng Thế giới Rolls-Royce tìm hiểu về sự kiện lịch sử này để có cái nhìn khách quan hơn về thương hiệu xe hạng sang đến từ Anh quốc
Rolls-Royce – Từ ngày hình thành đến khi thuộc BMW
Rolls-Royce hay Rolls-Royce Limited, là thương hiệu ô tô hạng sang và sau đó là động cơ hàng không của Anh. Công ty được thành lập bởi Charles Rolls và Henry Royce vào năm 1904, có trụ sở đặt tại Manchester, Vương quốc Anh. Sau khi được thành lập, Rolls-Royce nhanh chóng trở nên thu hút và gây được tiếng vang lớn với chiếc Silver Ghost 6 xy-lanh và được mệnh danh là chiếc xe tốt nhất thế giới trong suốt một thời gian dài.
Thế chiến thứ I diễn ra vào năm 1914 bắt đầu gây ảnh hưởng lên châu Âu và toàn bộ thế giới. Lúc này Rolls-Royce Limited bắt đầu sản xuất động cơ hàng không để cung cấp cho quân đồng minh. Việc sản xuất động cơ hàng không đã đẩy Rolls-Royce vào tình thế khó khăn về tài chính và đứng bên bờ vực phá sản. Lúc này Thủ tướng Anh đã cứu Rolls-Royce bằng cách quốc hữu hóa công ty. Kể từ đó Rolls-Royce thuộc sở hữu của Chính phủ Anh.
Vào năm 1973, Chính phủ Anh đã tách Rolls-Royce Limited thành Rolls-Royce Holding plc, chuyên sản xuất động cơ phản lực và Rolls-Royce Motors, chuyên sản xuất xe ô tô. Sau đó, Rolls-Royce Motors bị bán lại cho Vickers vào năm 1980.
Tuy nhiên Vickers cũng không thể làm gì để vực dậy ngành công nghiệp ô tô của thương hiệu này. Một lần nữa Rolls-Royce Motors lại bị rao bán. Lúc này cả Volkswagen và BMW đều muốn mua lại Rolls-Royce, tuy nhiên sau đó hãng xe Anh thuộc về Volkswagen với giá 430 triệu bảng Anh. Tuy nhiên thương vụ mua bán này dẫn đến một số vấn đề phức tạp giữa Volkswagen và BMW. Sau nhiều thoả thuận cũng như trao đổi, cuối cùng Rolls-Royce chính thức thuộc sở hữu của BMW vào năm 2003.
Có thể nói thỏa thuận mua bán hãng xe Rolls-Royce là một trong những thương vụ nổi tiếng nhất ở thế kỷ trước. Theo các chuyên gia, BMW đã nhận được “một món hời” trong thương vụ này và nhanh chóng thu lại lợi nhuận khổng lồ từ những chiếc xe Rolls-Royce.
BMW mua lại Rolls-Royce bao nhiêu tiền?
Tập đoàn sản xuất ô tô Đức – BMW đã thỏa thuận với công ty mẹ của Rolls-Royce là Vickers PLC trong việc chi 340 triệu bảng Anh, tương đương với 570 triệu USD tại thời điểm năm 1998 để mua lại Rolls-Royce. Tuy nhiên, Tập đoàn Rolls-Royce Acquisition Consortium thông báo sẽ đấu thầu lại để đạt được mức giá tốt hơn.
Vickers cho biết họ đã đạt được thỏa thuận tốt nhất với BMW trong việc bán lại Rolls-Royce Motors. Trong khi đó, chủ tịch BMW, Bernd Pischetsrieder, cho biết công ty của ông sẽ giữ vững các kế hoạch phát triển đã cam kết trước đó nếu thắng. Cam kết này bao gồm việc sẽ chi hơn 1 tỷ bảng Anh để phát triển Rolls-Royce cũng như tăng gấp đôi lực lượng lao động tại Crewe, trụ sở chính ở miền trung nước Anh, nơi sản xuất ô tô Rolls-Royce và Bentley thủ công.
Tuy nhiên, điều đó là chưa đủ đối với Donald Longmore, thư ký của Rolls-Royce Acquisition Consortium, và một nhóm cổ đông người Anh trong công ty. Ông cho biết tập đoàn của ông sẽ tăng giá thầu và cao hơn giá của BMW để giữ Rolls-Royce thuộc sở hữu của Anh. Các cổ đông người Anh cho biết, họ thất vọng với giá cả mà BMW đưa ra và Rolls-Royce có nguy cơ trở thành thương hiệu nước ngoài, thay vì Anh.
Tại cuộc đấu thầu mới, BMW vẫn giữ nguyên mức giá 340 triệu bảng Anh và để mất Rolls-Royce vào tay Volkswagen với giá 430 triệu bảng Anh. Theo đó, Volkswagen sở hữu nhà máy, thiết kế, những nhân viên lành nghề nhất của Rolls-Royce và cả Bentley, lúc này thuộc sở hữu của Rolls-Royce.
Tuy nhiên, ngay sau đó, chỉ trong vòng một tháng, BMW với sự ủng hộ từ Rolls-Royce Holdings plc, đã mua tên thương hiệu Rolls-Royce và logo “RR” với mức giá 40 triệu bảng Anh. Điều này dẫn đến một loạt các rắc rối và tranh chấp với Volkswagen sau này.
Chỉ ba ngày sau khi thỏa thuận được công bố Giám đốc điều hành của Rolls-Royce Motors, Graham Morris, đã từ chức để phản đối sự tan rã của tập đoàn xe hơi danh tiếng. Thỏa thuận này được cho là ký kết tại một sân golf của Đức và được giám sát bởi hai chính trị gia Đức nhưng được công bố ở London. Và sau đó BMW, công ty cung cấp động cơ cho Rolls-Royce cho biết họ sẽ rút nguồn cung vào năm tới.
Các nhà đánh giá cho rằng BMW đã ở “chiếu trên” khi đẩy Volkswagen vào những khó khăn mới. Thực tế, Volkswagen đã phải đi đến một thỏa thuận có lợi cho BMW. Theo thỏa thuận này, Volkswagen sẽ sản xuất những chiếc xe Rolls-Royce từ năm 1998 đến ngày 31 tháng 12 năm 2002. Sau đó, BMW sẽ tiếp quản Rolls-Royce và sản xuất xe vào ngày 1 tháng 1 năm 2003.
Không rõ, BMW đã chi bao nhiêu để có được Rolls-Royce từ Volkswagen. Tuy nhiên, Volkswagen đã tiêu tốn 430 triệu bảng Anh trong khi BMW chỉ trả 40 triệu cho thương hiệu. Các nhà đánh giá cho rằng, thương vụ này là một sự thất bại nặng nề và nhục nhã đối với Volkswagen.
BMW mua lại Rolls-Royce khi nào và như thế nào?
Rolls-Royce Motor Cars Limited được thành lập và hoạt động như công ty con của Tập đoàn BMW kể từ năm 1998, sau khi được cấp phép sử dụng tên thương hiệu Rolls-Royce và logo “RR” nổi tiếng. Tuy nhiên, thương vụ này là một quá trình pháp lý rắc rối giữa BMW và các bên liên quan. Sau nhiều thỏa thuận, BMW chính thức sản xuất những chiếc xe mang thương hiệu Rolls-Royce vào năm 2003. Cụ thể quá trình BMW mua lại Rolls-Royce như sau:
1. Thỏa thuận giữa Volkswagen và BMW
Vào năm 1998 Vickers plc đã quyết định rao bán Rolls-Royce Motors và cả BMW lẫn Volkswagen đều có động thái muốn sở hữu thương hiệu ô tô hạng sang này. Vài năm trước đó, BMW và Rolls-Royce đã ký kết một hợp đồng để BMW cung cấp động cơ, thiết bị điện tử và hệ thống truyền lực cho Rolls-Royce, do đó hầu hết mọi người đều cho rằng BMW sẽ tiếp quản Rolls-Royce.
Lúc này BMW được cho là đã trả giá 340 triệu bảng Anh để mua lại Rolls-Royce. Tuy nhiên vào tháng 7 năm 1998, Volkswagen đột ngột thông báo họ đã ký một thỏa thuận trị giá 430 triệu bảng Anh với Vickers, chủ sở hữu hiện tại của Rolls-Royce Motors. Thỏa thuận này bao gồm, nhà máy sản xuất ở Crewe, Vương quốc Anh và quyền sử dụng thiết kế lưới tản nhiệt RR cùng như biểu tượng Spirit of Ecstasy nổi tiếng.
Sau thương vụ này, không hiểu lý do vì sao Volkswagen lại bỏ lỡ việc sở hữu hợp pháp tên gọi thương hiệu Rolls-Royce cũng như logo “RR” đặc trưng. Tại thời điểm đó, tên thương hiệu Rolls-Royce và logo “RR” lại thuộc sở hữu của Rolls-Royce Holding plc (Công ty hàng không vũ trụ). Trong tình huống này, BMW đã đưa ra một phản ứng nhanh chóng, bao gồm hai hạng mục như sau:
- Mua lại bản quyền sử dụng thương hiệu Rolls-Royce và logo “RR
- Hủy hợp đồng giao động cơ và các linh kiện khác cho Rolls-Royce, lúc này đã thuộc sở hữu của Volkswagen
Do đó, sau sự kiện này, Volkswagen đã có nhà máy sản xuất ô tô nhưng không có nhãn hiệu và không có động cơ. Ngược lại BMW sở hữu tên thương hiệu cũng như logo “RR” chỉ với 40 triệu bảng Anh và có thể bắt đầu sản xuất những chiếc xe ô tô đầu tiên dưới thương hiệu Rolls-Royce một cách dễ dàng, bởi vì BMW đã cung cấp động cơ cho Rolls-Royce từ lâu.
Ông Ferdinand Piech, giám đốc điều hành Volkswagen đã tự tin rằng các kỹ sư của mình có thể nhanh chóng phát triển một động cơ để thay thế động cơ BMW trong một thời gian ngắn. Mặt khác lúc này Volkswagen lại rơi vào một khó khăn khác bởi vì Volkswagen cũng đã mua lại Bentley, vốn thuộc sở hữu của Rolls-Royce trước đó và hoàn toàn phụ thuộc vào động cơ và công nghệ được cung cấp bởi BMW. Do đó việc phát triển động cơ và công nghệ mới phức tạp hơn nhiều.
Trong khi Volkswagen đang loay hoay với các khó khăn thì BMW đã nhanh chóng thu hồi vốn chỉ trong vòng 12 tháng. Vì vậy, sau cùng BMW và Volkswagen đã đi đến một thỏa thuận rằng BMW có thể giữ tất cả các quyền sản xuất xe Rolls Royce, trong khi Volkswagen sẽ giữ Nhà máy Crewe, tất cả các cơ sở sản xuất, công nhân có kinh nghiệm và thương hiệu Bentley Motors.
Sau cùng BMW / Rolls Royce và Volkswagen / Bentley đã đồng ý tách ra trong vòng 5 năm. Có thể nói BMW đã tiến hành một thương vụ “có hời” nhất trong lịch sử và gần như đã sở hữu tất cả danh tiếng mà Rolls-Royce đã tạo ra trong suốt hàng trăm năm. Các nhà đánh giá cho rằng Volkswagen đã chịu một thất bại nhục nhã khi buộc phải chuyển giao Rolls-Royce cho đối thủ không đội trời chung BMW vào năm 2003.
2. BMW chính thức sở hữu Rolls-Royce
Tại thời điểm thương vụ mua bán công ty Rolls-Royce diễn ra, có một ràng buộc giấy tờ sở hữu Rolls-Royce quy định rằng Rolls-Royce Holdings plc, nhà sản xuất động cơ hàng không, có quyền sở hữu tên thương hiệu Rolls-Royce và logo “RR” nổi tiếng. Do đó, mặc dù Vickers plc đã bán thiết kế xe, trụ sở chính, nhà máy sản xuất, biểu tượng Spirit of Ecstasy và lưới tản nhiệt cho Volkswagen, tuy nhiên Vickers plc không có quyền sang nhượng tên thương hiệu và logo Roll-Royce.
Sau đó, Rolls-Royce Holdings plc đã bán tên thương hiệu và logo cho BMW với giá 40 triệu bảng Anh. Volkswagen đã chịu một thất bại nhục nhã và một tổn thất nặng nề khi đã chi 430 bảng Anh để ở hữu nhà máy, những công nhân lành nghề nhất nhưng lại không có quyền đối với tên thương hiệu Rolls-Royce.
Bên cạnh đó, dựa theo hợp đồng cung cấp động cơ và linh kiện của Rolls-Royce Motors và BMW cho phép BMW chấm dứt hợp đồng đối với Rolls-Royce (hiện đã thuộc Volkswagen) nếu báo trước 12 tháng. Lúc này Volkswagen không có thời gian tái thiết động cơ cho cả Rolls-Royce và Bentley. Ngoài ra các dấu hiệu nhận dạng của thương hiệu Rolls-Royce bị chia rẽ giữa hai công ty đã khiến Volkswagen gặp khó khăn. Điều này buộc Volkswagen phải đi đến đàm phán để thống nhất thỏa thuận với BMW.
Theo đó, Volkswagen đồng ý bán biểu tượng Spirit of Ecstasy và lưới tản nhiệt cho BMW và BMW tiếp tục cung cấp động cơ cũng như linh kiện cho Rolls-Royce từ năm 1998 đến năm 2003. Vì vậy những chiếc Rolls Royce cuối cùng được sản xuất tại nhà máy Crewe huyền thoại đã kết thúc vào ngày 31 tháng 12 năm 2002.
Từ ngày 1 tháng 1 năm 2003, tập đoàn Volkswagen sẽ bán xe dưới thương hiệu Bentley. Đồng thời, BMW sẽ có thể bán những chiếc xe dưới tên Rolls-Royce hoàn chỉnh với lưới tản nhiệt Rolls-Royce đặc trưng và biểu tượng Spirit of Ecstasy.
Trong thời gian thỏa thuận, BMW đã phát triển một trụ sở và cơ sở sản xuất mới ở Goodwood Estate gần Chichester, West Sussex, Đông Nam nước Anh. Vào năm 2003, BMW đã phát triển Rolls-Royce Phantom VII chiếc xe đầu tiên của Rolls-Royce khi vào tay BMW. Vào tháng 9 năm 2014, Rolls-Royce thông báo sẽ lập một trung tâm hậu cần và công nghệ mới, cách trụ sở chính 8 km, dự kiến sẽ đi vào hoạt động vào năm 2016.
Ngày nay những chiếc xe Rolls Royce được sản xuất tại Goodwood, Anh. Tuy nhiên nhiều bộ phận của Rolls-Royce được cung cấp bởi BMW, ngay cả thân nhôm của Phantom cũng được làm thủ công tại nhà máy BMW ở Dingolfing / Bavaria.
Mặc dù thương hiệu Rolls-Royce đã được sử dụng từ năm 1904, tuy nhiên những chiếc xe Rolls-Royce được sản xuất sau năm 2003 hoàn toàn không có liên hệ gì với những chiếc xe trước đó.
3. Vì sao Volkswagen không tranh chấp thương hiệu?
Theo các nhà đánh giá, Volkswagen đã chịu một thất bại nặng nề trong thương vụ mua bán Rolls-Royce. Tuy nhiên, chủ tịch Volkswagen, Ferdinand Piech, phản đối những ý kiến cho rằng thương vụ này thất bại. Ông nhấn mạnh trong một cuộc họp báo rằng Volkswagen đã trả một cái giá hợp lý cho những gì họ sở hữu. Piech cũng cho biết, thỏa thuận với BMW là một giải pháp tốt hơn so với một cuộc chiến pháp lý kéo dài cho tên thương hiệu.
Piech cũng cho biết, Volkswagen muốn giữ lại cả Rolls-Royce và Bentley, tuy nhiên cách cả hai thương hiệu phát triển ngày nay khiến ông rất hài lòng.
Mặt khác, các nhà phân tích cho rằng nếu Volkswagen cố gắng lấy tên thương hiệu, tập đoàn này có nguy cơ phải đối mặt với một trận chiến khó khăn, khi đối thủ là BMW và Rolls-Royce PLC. Điều này sẽ dẫn đến những rủi ro không đáng có và đẩy Volkswagen vào nguy cơ lớn hơn.
Thương vụ chuyển nhượng công ty đã đẩy các đơn đặt hàng Rolls-Royce và Bentley sụt giảm khoảng 30% trong sáu tuần. Trong khi đó, Chủ tịch Rolls-Royce Motor Cars, Graham Morris, dự đoán rằng các đơn đặt hàng sẽ phục hồi nhanh chóng sau khi các nhà đầu tư Đức đạt được thỏa thuận trong hòa bình.
Volkswagen vẫn sẽ giữ nguyên nhà máy Rolls-Royce ở Crewe, Anh, nhưng sẽ được đổi vào năm 2003 trở thành Bentley Motor Cars Ltd. Sau đó Volkswagen sẽ sản xuất những chiếc Bentley, một dòng xe hạng sang khác hiện thuộc sở hữu của Rolls-Royce và chiếm khoảng 70% số xe được bán ra.
Do đó, về cơ bản Volkswagen có thể sản xuất những chiếc xe Bentley và trở thành đối thủ trực tiếp của Rolls-Royce. Điều này tốt và có lợi hơn khi trải qua một cuộc tranh chấp thương hiệu đầy rủi ro.
4. Cuộc tái thiết lập Rolls-Royce từ BMW
Ngành công nghiệp ô tô trải qua những cuộc chuyển nhượng và thay đổi quyền sở hữu lớn, chẳng hạn như khi BMW mua lại Rolls-Royce. Trên thực tế lịch sử chứng kiến những sản phẩm đẳng cấp nhưng lại không mang đến thành công về mặt kinh doanh, chẳng hạn như Lamborghini, Ferrari, Bugatti hoặc Porsche đều bị bán lại để tiếp tục phát triển thay vì bị khai tử. Điều này chứng minh rằng những nhà sản xuất tốt thường không phải là nhà kinh doanh thành công.
Sau khi thâu tóm được Rolls-Royce, nhiều nhà nghiên cứu cho rằng hãng xe Đức sẽ bắt đầu sản xuất Rolls-Royce theo kiểu công nghiệp để tăng doanh số bán hàng. Đây là một sự rủi ro về thương hiệu, bởi vì từ khi được thành lập, Rolls-Royce đã nổi tiếng với những chiếc xe có độ tỉ mỉ cao, được chế tạo thủ công với những tiêu chuẩn hoàn thiện khắc khe.
Tuy nhiên, BMW đã làm ngược lại và khiến Rolls-Royce trở nên đắt đỏ hơn, cũng như khiến giới siêu giàu trên thế giới săn lùng những chiếc xe Rolls-Royce. Ngay sau khi tiếp quản chính thức Rolls-Royce, BMW đã chi 65 triệu bảng Anh để xây dựng nhà máy mới ở Goodwood, Anh và cùng là trụ sở chính của Rolls-Royce ngày nay. Tại đây, BMW có một hệ thống phân phối với hơn 74 đại lý và 500 nhân viên làm việc trong nhà máy sản xuất.
Phần chi phí lớn nhất mà Rolls-Royce phải chi trả là công nghệ chế tạo. Tuy nhiên, công ty mẹ, tức BMW, đã sản xuất các linh kiện gốc (OEM), hệ thống lái bằng điện, hệ thống lái tự động và tất cả những tiện ích đáp ứng với mọi quy định trên thế giới.
Tuy nhiên, phần quan trọng nhất để giữ hồn cho những chiếc xe Rolls-Royce thì BMW không can thiệp. Những chiếc xe được xuất xưởng vẫn giữ nguyên những di sản hàng trăm năm. Khách hàng vẫn có thể sở hữu ghế bọc da, hương thơm, trần xe dải ngân hà và những nét chạm khắc độc đáo, và đương nhiên, tất cả các chi tiết đều được thực hiện thủ công. Bên cạnh đó, khách hàng cũng có thể yêu cầu các phiên bản các nhân hóa tuyệt đối để sở hữu những chiếc xe độc nhất vô nhị trên hành tinh.
Chiếc xe đầu tiên được sản xuất của Rolls-Royce dưới bảo hộ của BMW là Phantom VII. BMW đã thuê các nhà thiết kế am hiểu thương hiệu Rolls-Royce nhất tại Anh, tiến hành phân tích vào giá trị chiếc xe để mang đến các thiết kế cổ điển, nội thất tỉ mỉ được chế tác thủ công và kết hợp công nghệ hiện đại nhất của BMW. Có thể nói, Rolls-Royce Phantom VII là chiếc xe đã vực dậy thương hiệu này khi chiếm đến 13% doanh số của hãng và trở thành chiếc xe biểu tượng của Rolls-Royce.
Vào năm 2016, Phantom VII bị ngừng sản xuất khi Rolls-Royce cập nhật phiên bản Phantom VIII. Kế hoạch bán hàng mà BMW dự tính là bán 1.000 xe mỗi năm, tuy nhiên tính đến năm 2018, hãng xe này đã bán được 4.107 xe và trong đó Phantom chiếm 20%. Tính đến thời điểm hiện tại, Phantom vẫn là dòng xe bán chạy nhất của Rolls-Royce.
Sau Phantom, Rolls-Royce tiếp tục phát triển Ghost, Dawn, Wraith và mới nhất là Cullinan. Sự linh động trong sản xuất cũng như cung cấp những sản phẩm mới lạ, đầy hấp dẫn đã khiến Rolls-Royce ngày càng trở nên danh tiếng và đắt đỏ nhất hành tinh.
Năm 2018, Rolls-Royce có thêm 200 nhân viên, điều này nâng tổng số nhân viên của hãng xe Anh lên đến 2.000 người, tức là gấp 4 lần tại thời kỳ BMW tiếp quản thương hiệu này. Trong đó gần một nửa nhân viên là kỹ sư, họa sĩ, nhà thiết kế và những thợ thủ công lành nghề nhất.
Có thể thấy BMW không sản xuất quá nhiều xe Rolls-Royce mỗi năm. Trong khi đó, đối thủ Bentley thuộc Volkswagen có vẻ như đang chạy theo doanh số. Có lúc doanh số mỗi năm của Bentley đạt 20.000 xe nhưng sau đó nhanh chóng hạ xuống một nửa vào năm sau. Sự biến động này khiến giá trị thương hiệu không được ổn định.
Số lượng xe bán ra mỗi năm của Rolls-Royce không vượt quá 4 con số và nhà máy ở Goodwood cũng bị hạn chế không được sản xuất quá 10.000 xe mỗi năm. BMW mong muốn các hoạt động kinh doanh luôn ổn định để chống lại những biến đổi bất ngờ của nền kinh tế. Tuy nhiên nhờ vào đó, BMW ngày càng thu được nhiều lợi nhuận trên mỗi chiếc xe dựa vào chương trình Bespoke nổi tiếng.
Sau khi BMW mua lại Rolls-Royce, thương hiệu này càng trở nên xa xỉ và nhận được sự đánh giá cao từ giới chuyên môn. Bên cạnh đó, BMW cũng có những định hướng rõ ràng để phát triển thương hiệu cũng như đạt được những thành công nhất định trong ngành công nghiệp ô tô.
ArrayArrayTham khảo thêm:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!